Хоёрдугаарт Хөгжил дэвшлийн түүчээ болж чадахуйц бодлогын нам болох,

Гуравдугаарт Үйл ажиллагааны зарчим, хариуцлага хүлээх чадамжтай болох,

·Хувь хүний эрх, эрх чөлөөг дээдлэн, төрийн аливаа үйл ажиллагааг явуулахдаа хуульд зааснаас бусад тохиолдолд хувь хүний эрх чөлөөнд аливаа хэлбэрээр халдахгүй байх нөхцлийг бүрдүүлэх

·Төрийн үйл ажиллагааны ил тод байдлыг чухалчлан, иргэдээ алагчилаагүй шийдвэр гаргадаг байх бөгөөд тэрхүү шийдвэрийг гаргах үйл явц болон хяналт, (хуулиар хязгаарлагдсанаас бусад тохиолдолд) хэрэгжүүлэлтэд иргэдийн оролцоог хангадаг байх

·Төрөөс хараат бус, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдсэн иргэдийн ашиг сонирхлыг хамгаалахад чиглэсэн институциудийн хууль ёсны ашиг сонирхлыг хүлээн зөвшөөрч, тэдгээрийн үйл ажиллагааг дэмжих, түүнчлэн дотооддоо бие даасан засаглалыг хөгжүүлэх нөхцлийг бүрдүүлэх

·Нийгмийн сайн сайхны төлөө өөрийн авъяас чадвар, санхүү, хүч хөдөлмөрөө зарцуулан ажилладаг ашгийн бус байгууллагуудын оршин байхыг хүлээн зөвшөөрч, тэдгээрийн үйл ажиллагааг хөхиүлэн дэмжиж хүнлэг, энэрэнгүй, иргэний нийгмийг цогцлоон хөгжүүлэх

·Иргэн бүр төр, нийгэм дэх тодорхой сонирхлын бүлгээс үл хамааран дуу хоолойгоо илэрхийлэх боломжоор хангагдаж, аливаа үйл явдлыг цэнзүүргүйгээр олон нийтэд хүргэж, хуурмаггүй бодит үнэний талд зогсож чаддаг бие даасан, хараат бус сэтгүүл зүйг хөгжүүлэх

·Олон ургалч үзлийг хамгаалах, цөөнхийн эрхийг хүндэтгэн үздэг байхыг нийгэм дэх аливаа институциудад төлөвшүүлэх

·Төрийн үндсэн үүргийг өмчийн аливаа хэлбэр, өмчлөх эрхийн баталгааг хангах, иргэдийн сайн дурын үндсэн дээр тохиролцсон гэрээг хүчин төгөлдөр гэж үзэх ба түүнийг хамгаалах, гэрээний хэрэгжилтийг хангах

·Нийгмийн гишүүдийн баялаг хуримтлуулахыг хөхиүлэн дэмжиж, хувийн хэвшил нь баялгийн хуваарилалтыг илүү сайн гүйцэтгэдэг гэдгийг бүрнээ хүлээн зөвшөөрөхийн зэрэгцээ, ашгийн байгууллагуудын өргөжин хөгжих орчин нөхцлийг бүрдүүлэх

·Хувь хүн, байгууллага хуулийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулан хуримтлуулсан аливаа орлого, ашгаа чөлөөтэй захиран зарцуулах эрхийг баталгаажуулах

·Бизнесийн үйл ажиллагаан дахь төрийн оролцоог хумьж, нийтийн ашиг сонирхолд нийцэж байгаа тохиолдолд оролцогч талуудын оролцоонд суурилсан төрөөс хараат бус нийгмийн институцийн хүрээнд шийдвэр гаргах боломжийг бүрдүүлэх, төрийн оролцоо зайлшгүй нөхцөлд зохицуулалтын үүрэг гүйцэтгэх түвшинд хязгаарлагдмал хүрээнд оролцох

·Эдийн засгийн чөлөөт өрсөлдөөнийг дэмжиж, гадаад дотоодын иргэн, аливаа хуулийн этгээд зах зээлийг хянах, өрсөлдөөнийг хязгаарлахын эсрэг тууштай зогсох

·Байгалийн баялагийг хүрээлэн буй орчинд сөрөг нөлөөгүйгээр ашиглан Монгол Улсын нийт иргэдэд тэгш хүртээмжтэй байх бодлого баримтлан өнөө үеийн хөгжлийг тэтгэн, хойч үедээ өвлүүлэх үндэсний хуримтлалыг бий болгох гол зорилт тавих. Гэхдээ баялгаас буй болсон санг зарцуулахдаа үндэсний эрх ашиг, олон нийтийн санаа бодол, тогтвортой хэтийн хөгжлийн шаардлагад нийцүүлэхийг эрмэлзэх

·Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг эдийн засгийн хөгжлийг тэтгэгч чухал хүчин зүйл гэж үзэн нэг улс орноос хамааралгүй тэнцвэртэй хөрөнгө оруулалтыг урамшуулах, гэхдээ эх үүсвэрийнх нь хувьд гадаадын улс орнуудын төрийн өмч, хууль бус үйл ажиллагаанаас бий болсон хөрөнгийг оруулахгүй байх

·Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд эзлэх засгийн газрын зардлыг 30%-иас хэтрүүлэхгүй, төсвийн алдагдлыг боломжит хамгийн бага түвшинд барьж, засгийн газрын зээлийг хязгаарлах

·Оюуны өмчийг өмчийн бусад хэлбэрийн адил хүлээн зөвшөөрч хууль ёсны эзэмшигчийн өмчлөх эрхийг хамгаалах

·Төв банкны засгийн газраас хараат бус, бие даасан байдлыг баталгаажуулах, түүний үндсэн чиг үүрэгт хөдөлмөр эрхлэлт, үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн тогтвортой байдлыг хадгалах үүргийг багтаах

·Хувийн хэвшил өргөжин хөгжих нөхцлийг хангасан, нийгмийн хөгжлийг тэтгэж хүрэлцэхүйц оновчтой, ялгаварлалгүй татварын тогтолцоог бүрдүүлэх, татвараас зайлсхийх, нуун дарагдуулахтай тууштай тэмцэх

·Дунд хугацаанд олон тулгуурт эдийн засгийн суурийг бий болгох, урт хугацаанд мэдлэг шингэсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэн, уул уурхайн салбараас хамааралгүй эдийн засгийн тогтолцоог бий болгох

·Эдийн засгийн үйл ажиллагааны аливаа салбарт, хувийн хэвшилд татаас олгох явдлыг бууруулах, зайлшгүй татаас олгох тохиолдолд нийтийн эрх ашиг, эдийн засгийн үр ашгийг шалгуур болгон үздэг байх

·Эрүүл мэндийн үйлчилгээг эрүүл мэндийн даатгалын тогтолцоонд суурилсан санхүүжилтийн механизмыг бүрдүүлэх замаар эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний салбарт өмчийн хэлбэр харгалзахгүй өрсөлдөх орчныг бүрдүүлэх.

·Суурь боловсролыг үнэ төлбөргүйгээр олгох тогтолцоог бэхжүүлэхийн зэрэгцээ бүх шатны боловсролын чанарыг дээшлүүлэхэд анхаарч тус салбарт хувийн хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх

·Хөдөлмөрлөх эрхийг хамгаалах, зохистой хөдөлмөр эрхлэлтийн зарчмыг өмчийн хэлбэр харгалзахгүй мөрдлөг болгох

·Үр дүнтэй хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг тодорхойлох замаар хөдөлмөрийн орлогыг хувь хүн, айл өрхийн өсч дэвжих баталгаа болгох

·Өтөл насанд амьжиргааны чанарыг бууруулахгүй байх нөхцлийг бүрдүүлж чадахуйц бие даасан тэтгэвэрийн даатгалын тогтолцоог хөгжүүлэх

·Хөдөлмөрийн насыг даатгалын тогтолцооны тогтвортой байдлыг алдагдуулахгүй байх түвшинд хүйсээр ялгахгүйгээр, дундаж наслалттай уялдуулан нэмэгдүүлэх

·Нийгмийн халамжийг зөвхөн зорилтот бүлэгт, амьжиргааны баталгаажих түвшинг хангахуйц хэмжээнд хүргэх

·Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг нийгмийн харилцаанд идэвхтэй оролцоход дэмжлэг үзүүлж, хөдөлмөр эрхлэх боломж, нөхцлөөр хангах

·Хязгаарлагдмал оролцоо бүхий засаглах чадавхтай төрийн цомхон бүтцийг бий болгох, хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх эрх мэдлийн бие даасан хараат бус байдлыг хамгаалах

·Төрийн институциудын үйл ажиллагааны уялдааг сайжруулах замаар үйл ажиллагааны давхцал, хийдлийг багасгах, хөрөнгө санхүү, хүний нөөцийг үр ашигтай зарцуулах

·Улсын их хуралд үйл ажиллагаагаа тайлагнадаг байгууллагуудын засгийн газар, улс төрийн аливаа үйл ажиллагаанаас ангид ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх

·Шүүхийн бие даасан хараат бус ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх, шүүхийн үйл ажиллагаанд иргэний нийгмийн хяналт тавих боломжыг нэмэгдүүлэх

·Зайлшгүй шаардлагатайгаас бусад лиценз олгох, стандарт мөрдүүлэх, хяналт тавих засгийн газрын чиг үүргийг мэргэжлийн холбоодод шилжүүлэх

·Чадварлаг, өрсөлдөх чадвартай, мэрит зарчимд үндэслэсэн төрийн албыг бий болгох, төрийн албанд улс төрийн нөлөөлөл, оролцоог устгах

·Засгийн газрын бодлого, үйл ажиллагаанд хяналт тавих чадавхийг бие даасан бодлогын судалгааны байгууллагуудын оролцоотойгоор хууль тогтоох байгууллагын түвшинд бэхжүүлэх

·Ардчилсан намын дотоод засаглалыг хөгжүүлэн, улс төрийн хариуцлага хүлээх чадвартай, улс төрийн соёл, ёс зүйг өндөрт өргөж, дүрэм журмаа ягштал биелүүлдэг улс төрийн хүчин болон төлөвшүүлж үүгээрээ нийгмийн аливаа институцийг ардчилсан тогтолцоог бэхжүүлэх их үйлсэд манлайлах

Уламжлал, үндэсний соёлыг батжуулан хөгжүүлэх чиглэлээр:

·Монгол хэл, уламжлалт соёлоо хамгаалах, хойч үедээ өвлүүлэхэд анхаарч төрийн бодлогын төвд байлгах

·Монгол хэл дээрх мэдлэгийн санг нэмэгдүүлэх, иргэдийг хос хэлтэн болохыг хөхиүлэн дэмжих

·Үндэсний цөөнхийн уламжлал, соёлыг хамгаалах

·Баримтад суурилсан түүхийн судалгааг нэмэгдүүлж, эх түүхээ бодитоор хойч үедээ таниулах

Доктор Доржпаламын Батчулуун

2016 оны 10-р сарын 20