Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням:

-Манай улс сүүлийн 30 гаруй жилийн хугацаанд шатахууны нөөц бүрдүүлэх, хадгалах, тээвэрлэх ажлуудад хангалттай анхаарал хандуулж ирээгүй нь өнөөгийн нөхцөл байдалд тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж байна. Иймд бид ОХУ-тай яаран гэрээ хэлэлцээр хийхээс илүүтэйгээр, урт хугацаанд энэ асуудал бидэнд хэрхэн нөлөөлөхийг бодож, тогтвортой шийдэл гаргах нь чухал юм.

Шатахууны хомсдолтой холбоотойгоор иргэдэд хүргэх хамгийн чухал мэдээлэл бол нөхцөл байдал аажмаар сайжирч байгаа явдал юм. Уржигдараас өчигдөрт, өчигдрөөс өнөөдөрт байдал улам дээрдэж байна. Ирэх долоо хоногийн Лхагва гаригаас эхлэн шатахууны нийлүүлэлт хэвийн болно гэж үзэж байна.

ОХУ болон Монгол Улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан хэлэлцээрийн хүрээнд шатахууны нийлүүлэлт хангалттай хэмжээнд үргэлжилж байгаа. Харин баруун таван аймагт одоогоор Улаанбаатар хотоос шатахуун тээвэрлэн нийлүүлж байна. Эдгээр аймгууд руу ОХУ-аас шууд шатахуун нийлүүлэх талаар хэлэлцээр хийж байгаа бөгөөд ирэх арваннэгдүгээр сараас эхэлж магадгүй гэсэн мэдээлэл байна. Тэр хугацаа хүртэл төвийн бүсээс шатахуун нийлүүлэлтийг үргэлжлүүлнэ.

УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга Ж.Батжаргал: 

-Ирэх 2026 оны төсвийн тухай хууль болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль тогтоомжийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн ажлын явц, тооцоо, судалгааг өнөөдрийн бүлгийн хурлаар сонслоо. Өнөөдрийн бүлгийн хуралд нийт 35 гишүүн оролцсон. Ажлын хэсгийн гаргасан санал санаачлагыг МАН-ын бүлэг зарчмын хувьд дэмжсэн шийдвэр гаргалаа.

МАН-ын бүлэгтэй холбоотой мэдээлэл өгөхөд, намын бүлэг гэдэг УИХ-ын өөрийнх нь үндсэн бүтцийн байгууллага юм. Тиймээс УИХ-ын тухай хууль, УИХ-ын дэгийн тухай хууль, бүлгийн өөрийнх нь дүрэм, хуралдааны дэг гэх мэт баримт бичгүүдээр асуудлыг нь зохицуулдаг. Олонхоороо асуудлыг шийдсэн бол тэр нь хүчин төгөлдөр байхаар зохицуулалттай.

Миний хувьд тамга, тэмдгээ хараахан аваагүй байгаа. Авах гэж ч яарахгүй байгаа. Наана нь хэлэлцэх шийдвэрлэх илүү чухал улс орны асуудлууд байна.

УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг: 

-Ирэх оны улсын төсвийн талаархи хэлэлцүүлэг энэ оны есдүгээр сарын 1-нээс эхлэн нээлттэй, ил тод байдлаар явагдаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт УИХ-ын нэгдсэн чуулган болон нийт долоон байнгын хороогоор төсвийн хэлэлцүүлгүүд өрнөсөн байна.

УИХ-ын гишүүдээс нийт 115 зарчмын зөрүүтэй санал гаргаснаас 76 санал дэмжигдэж, 39 санал дэмжигдээгүй байна. Эдгээрийн дотор урсгал зардалтай холбоотой 32, Нийгмийн даатгалын сантай холбоотой 4, НҮБ-ын хурлын зардалтай холбоотой 5 санал тус тус орсон байна.

Эдгээр саналуудыг тоймлоод үзвэл багш, эмч нарын цалинг нэмэгдүүлэх ингэхдээ төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарын урсгал зардлаас 2 хувиар танах, тэтгэврийг 10 хувиар нэмэх гэх мэт саналууд гарсан байгаа. Гэхдээ үүн дээр та бүхэнд нээлттэй мэдээлэл өгөхөд Монгол Улсын төсвийн зарлага 32.9 их наяд төгрөг байгаа. Үүнээс 8.8 их наяд төгрөг нь хөрөнгө оруулалтын төсөв байдаг. Үүн дотроо шинэ хөрөнгө оруулалт 1.1 их наяд төгрөг байгаа юм.

НДС, ЭМДС нийлээд 8.8 их наяд төгрөг байдаг. Энэ бол яагаад ч оролдож болохгүй мөнгө гэсэн үг. Үүний цаана мөн яаж ч ядарсан оролдож болохгүй төсвүүд бий. Үүнд төрийн албан хаагчдын цалин 7.2 их наяд төгрөг, хүүхдийн мөнгө 1.6 их наяд төгрөг бий. Хэвлэл мэдээллээр зарим худлаа мэдээлэл явж байх шиг байна. Хүүхдийн мөнгөнд бид гар хүрэхгүй гэдгийг баттай хэлье.

Үүний цаана 7.2 их наяд төгрөг үлдэж байгаа. Гэтэл үүн дотор дахиад хүрч болохгүй мөнгө бий. Тухайлбал, гадаадын зээлийн хүүд төлөх 1.4 их наяд төгрөг бий. Үүнийг төлөхгүй бол эргээд эдийн засагт маш хор хөнөөлтэй.

Энэ бүхнийг тооцоод үзэхээр төрийн бүх ажлыг 5.5 их наяд төгрөгт багтаан явуулах болж байгаа юм. Үүнээсээ бид 10 хувийг нь татаж, зарлагыг нь шилжүүлж багш нарын цалинг 20+10 буюу 2026 он гараад 10 хувь, ирэх долдугаар сарын 01-нээс дахин 10 хувь нэмэгдүүлэхээр төлөвлөсөн.