Компаниудад халтай, ченж, дарга нарт ашигтай шинэ дүрэм
ГААЛИАС АВТОМАШИНАА АВАХАД ДАРГА НАРЫН БИЗНЕСИЙГ ДЭМЖИХЭЭС АРГАГҮЙ
Төрийн албаны бүтцийг дахин данхайлгаж, үйлчилгээг улам түвэгтэй болгож мэдэх нэгэн шинэ зохицуулалт энэ сараас хэрэгжиж эхлээд байна. Тэр нь Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрмээр улсын бүртгэлд бүртгүүлж, дугаар аваагүй тээврийн хэрэгслийг замын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглосон явдал.
Өөрөөр хэлбэл, өмнөх шигээ улсын дугаараа авч амжаагүй гээд 72 цаг дотор хөдөлгөөнд оролцож болохгүй гэсэн үг.
Хэрэв энэ дүрмийг зөрчвөл Зөрчлийн тухай хуулиар 50 нэгжээр торгуулна. Дугааргүй тээврийн хэрэгслийг хөдөлгөөнд оролцуулахыг ийнхүү хориглосон нь сүүлийн үед дугааргүй автомашинтай гэмт хэрэг үйлдэж, хүний эрүүл мэнд, амь насыг хохироож буй тохиолдол буурахгүй байгаатай холбоотой гэж шинэ дүрмийн авторууд тайлбарлаж байна.
Гэтэл энэ зохицуулалт автомашины худалдаа эрхлэгчдийн хууль ёсны үйл ажиллагааг боомилж, харин ченжүүд болон автомашин ачдаг үйлчилгээнийхнийг улам өөгшүүлнэ. Автомашины худалдаа үйлчилгээний "Эко Кар” компанийн төлөөлөл "Энэ зохицуулалтын улмаас бид гаалиас буулгасан машинуудаа агуулах, showroom-дээ байрлуулахын тулд чирэх, ачихаас өөр аргагүй боллоо” хэмээв.
Харин "автоланд” ХХК-ийн борлуулалтын менежер "Одоохондоо бид гаалиас машинуудаа хөлөөр нь зөөгөөд байна. Яг хэрэгжээд эхэлбэл үйл ажиллагаанд маш их хүндрэл учирна. Гааль дээр автомашины дугаар олгох, үзлэг оношилгоонд оруулах үйлчилгээ байхгүй шүү дээ” хэмээв.
• Төрийн албаны бүтцийг дахин данхайлгаж, үйлчилгээг улам түвэгтэй болгож мэдэх нэгэн шинэ зохицуулалт энэ сараас хэрэгжиж эхлээд байна.
• Уг зохицуулалтын эсрэг ямар арга хэмжээ авахаа автомашин импортлогчид мэдэхгүй, бэлтгэлээ хангаагүй байна.
• Авто тээврийн тухай хууль шинэчлэгдэх хүртэл компаниуд эрсдэл, зардлаа өөрсдөө хариуцах нь.
Өөрөөр хэлбэл, уг зохицуулалтын эсрэг ямар арга хэмжээ авахаа авто машин импортлогчид мэдэхгүй, бэлтгэлээ хангаагүй байна.
Тээврийн цагдаагийн албаны урьдчилан сэргийлэх, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга, хурандаа Э.Бөхбат "Энэ сарын 15 хүртэл замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн этгээдүүдэд сануулах, анхааруулах арга хэмжээ авч, бүртгэлжүүлнэ.
Харин түүнээс хойш хуулийн дагуу зохих хариуцлагыг нь хүлээлгээд явна” гэв. Хэрэв уг зохицуулалт энэ чигээрээ үйлчилбэл автомашины худалдаа эрхлэгч компаниуд гаалиас буусан машинаа чирүүлэх эсвэл баталгаат агуулахад байрлуулахаас өөр сонголтгүй.
"Тоёота” компанийн монгол дахь албан ёсны диллер "Мөнххада” компанийн борлуулалтын менежерийн хэлж буйгаар тээвэр зуучийн компаниудтай тохирч баталгаат агуулахад нь байрлуулахаас өөр аргагүй аж.
Харин өдөрт хэдэн арваараа гааль дээр бууж байгаа машинуудыг чирүүлж авчирна гэдэг цаг хугацаа, зардал мөнгө их шаардахаас гадна тэр хэрээр замын хөдөлгөөнд ачаалал нэмнэ. Нөгөөтэйгүүр эл зохицуулалт иргэдийн машиныг өршөөлгүй ачих атлаа улсад татвар төлдөггүй, хэн нэг эрх мэдэлтний хувийнх болсон ачилтын бизнесийг дэмжиж байгаа нь үнэхээр харалган хэрэг.
Гаалийн мэдээгээр энэ оны эхний есөн сарын байдлаар манай улс 46617 суудлын автомашин импортолсны тун багахан хэсэг нь аж ахуйн нэгжээр дамжиж байна.
Угаасаа ч автомашины худалдаа албажиж дөнгөж эхэлж буй. Дийлэнх нь ченжүүдийн гарт хэвээр. Гэтэл шинэ зохицуулалт сэхэл авсан салбарыг дахин сэхээнд оруулах нь. Энэ хүрээнд бодлогын ямар зохицуулалт хийж буйг хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын ахлах мэргэжилтэн Э.Мөнхнасангаас тодрууллаа.
Тэрбээр "Автотээврийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг Засгийн газраар хэлэлцүүлэхээр бэлтгэж байгаа. Уг хууль болон дагалдан гарах журмаар тээврийн хэрэгслийг бүртгэх дүрэм, журамд өөрчлөлт оруулна” гэв. Гэтэл энэ хуулиас наана Замынхөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм хэрэгжээд эхэлчихлээ. Хууль шинэчлэгдэх хүртэлх хугацаанд түр зуур хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн арга хэмжээ ч алга.
Бүх зардал, хүндрэл чирэгдлийг компаниуд өөрсдөө хариуцах нь.
Энд автомашиныхаа тоолуурыг өөрчилж, оруулж ирсэн эвдэрхий машинаа засаад борлуулдаг ченжүүдийн тухай яриагүй, тэднийг өмөөрөөгүй гэдгээ зориуд тодотгоё.
Тэд бол машинаа хулгайн замаар, гэр хороолол дундуур сүлжээд ч атугай зөөж, харх шиг л дасан зохицох арга ухаан сайтай. Хамгийн гол нь энэ салбарыг өөд нь татаж, хэрэглэгчдэд эргээд буух эзэнтэй, буцах хаягтай үйлчилгээ үзүүлдэг албан ёсны зөвшөөрөлтэй компаниудад халтай тусах нь.
Уг нь бусад улс оронд түр дугаар олгох, нэг хүний жилд худалдан авах, борлуулах автомашины тоонд хязгаар тавих гээд шалгарсан уян хатан зохицуулалт бий. Гагцхүү манайд л төрийн хүнд суртлыг дэвэргэж, татвар төлөгчдийг өөдлөн дэвжих боломжийг нь нухчин дардаг хууль дүрэм зохиодог нь юутай гаслантай.
ЗГМ: ТОДРУУЛГА
Э.БӨХБАТ: КОМПАНИУД ӨӨРСДӨӨ ЗОХИЦУУЛАХААС АРГАГҮЙ
Тээврийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга, хурандаа Э.Бөхбатаас дараах тодруулгыг авлаа.
-Шинэ дүрмээр гаалиас буулгасан автомашинаа хөлөөр нь зөөж болохгүй гэсэн үг үү?
-Улсын дугааргүйгээр замын хөдөлгөөнд ямар ч байдлаар оролцохыг хориглоно. Өмнө нь бол 72 цагийн дотор оролцож болно гэж ойлгодог байсан.
Гэвч 72 цаг бол улсын бүртгэлд бүртгүүлэх л хугацаа юм.
Ингэж хориглох болсон шалтгаан нь улсын дугааргүй тээврийн хэрэгсэлтэй үйлдсэн, өөрөөр хэлбэл, эзэн холбогдогч нь тодорхойгүй гэмт хэрэг их бүртгэгдэж буйтай холбоотой.
Тиймээс тээврийн хэрэгсэл импортлогч, дистрибьютерууд ч гэсэн улсын дугааргүй тээврийн хэрэгслийг хөлөөр нь зөөж, хөдөлгөөнд оролцож болохгүй гэсэн үг
-Жилд 40-50 мянган суудлын автомашин орж ирж байна. Үүнээс татвараа төлөөд албан ёсоор оруулж ирж буй аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлөх нөхцөл байдал харагдаад байна л даа?
-Цагдаагийн байгууллага бол монгол улсад мөрдөгдөж байгаа хууль журмыг л сахин биелүүлэх, хэрэгжилтэд нь хяналт тавих үүрэгтэй. Компаниуд өөрсдөө ямар нэг зохион байгуулалтын арга хэмжээ авахаас өөр аргагүй. Гааль дээр улсын дугаар олгох, үзлэг оношилгоо хийх цэг байгуулсан нь дээр болов уу.
-Автомашины дийлэнхийг ченжүүд оруулж ирдэг. Тэд машинаа хулгайн замаар зөөхийг үгүйсгэхгүй. Та бүхэн үүнд жигд хяналт тавьж чадах уу?
-Жигд хянахыг хичээж ажиллана. Улсын дугаараа аваад л хөдөлгөөнд оролц гэдэг шаардлага тавьж байна. Тэд хулгайн гудамж, замаар сүлжээд давхих нь юу л бол. Ер нь бол зугтана уу эсвэл ачиж, чирээд тээвэрлэх үү гэдэг нь автомашин оруулж ирж буй этгээдийн л асуудал. Хуулиа л дагах ёстой.
-Албан ёсны зөвшөөрөлтэй компаниудын нэр дээр түр дугаар олгох гэх мэтээр уян хатан зохицуулж болохгүй гэж үү?
-Түр дугаарыг аль ч улсад зөвшөөрөхөд түвэгтэй байдаг. Монгол улсад орж ирж буй гадаадын тээврийн хэрэгсэлд л авах зохицуулалт бий. Ер нь бол автомашиныг анх оруулж ирэхдээ л дугаар олгоод, дахиж хэзээ ч салгахгүй байх зохицуулалт шаардлагатай байна.
Дугаараа салгасан тохиолдолд хэлбэрийн бүрэлдэхүүнтэй гэмт хэргийн зүйлчлэлээр зүйлчилж, эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж болзошгүй нөхцөл байдал үүсээд байна шүү дээ. Нэгэнт хууль гарсан учраас автомашин оруулж ирдэг компаниудад нэгдсэн зохион байгуулалттай үйлчлэх боломжийг нь гаргах зайлшгүй шаардлагатай байна.
