Давсыг чи зүрхэнд бас бөөрөнд муу гэдгийг сайн мэдэх байх. Гэхдээ давстай хоолонд дурласнаар бас биедээ "илүүдэл жин” тээж явдгаа мэдэх үү? Яагаад олон хоолны дэглэмд давсаа хасахыг санал болгодгийг мөн шорвог зүйлд дуртай бол яаж ч хичээгээд жингээ хүссэнээрээ хаяж чадахгүйн шалтгаанаа эндээс уншаарай.

Давс – Илүүдэл жин хоёрын харилцаа холбоо

Шорвог хоол идсэний дараа ам тэсэхийн аргагүй цангадаг даа? Энэ бол давс нь усыг өөртөө шингээж буюу "татаж” хөдөлгөөнгүй барьдгийг батлах энгийн жишээ. Шорвог хоол бидний биеийн эсүүдээс усыг соронзлон татаж, "цангаадаг” учраас ахиад илүү их ус уух шаардлагатай байгааг сануулж байгаа нь тэр юм.

Энгийнээр ойлговол давс буюу натрийн хлорид нь бидний биед усыг хадгалж байдаг молекул. Өөрөөр хэлбэл, хэдий чинээ их давс хэрэглэнэ, төдий чинээ их шингэн уух шаардлагатайгаас гадна төдий чинээ их илүүдэл шингэнийг бид биедээ хэрэгцээгүйгээр тээж явна гэсэн үг. Тэрхүү илүүдэл шингэн нь тодорхой хэмжээний илүүдэл жин болж нүдэнд харагдаж, гарт баригддаг.

Давсны хэрэглээгээ хэтрүүлснээрээ бид биедээ 1,5 литр хүртэлх усыг тээж явдаг бөгөөд энэ нь 1-1,5 кг илүүдэл жинтэй дүйцнэ. Зүгээр л давсны хэрэглээгээ сайтар багасганаар бид маш хурдан хугацаанд буюу долоо хоногийн дотор 1,5 кг-ийг хасах боломжтой.

Зөвхөн үүнээс гадна... 
Шорвог хоолноос үүдэлтэйгээр ам цангахыг зарим хүмүүс өлсөхтэй андууран нэмж иддэг. Ер нь ч давс нь халуун ногоотой адилаар амтлах мэдрэмжийг сэрээж өдөөдөг учраас ахин нэмж идэх сэдлийг төрүүлдэг. Бас ихэнх шорвог хоол нь калори ихтэй мөртлөө тэжээллэг чанар багатай байх нь элбэг гээд яриад байвал шорвог хоолны бидний жингээ барих, хаях зорилгод саад болох шалтгаанууд олон бий.

Тэгэхээр бүр огт давс хэрэглэхгүй байсан нь дээр гэсэн үг үү? 
Товчхон хариулбал, үгүй. Бүхий л эрдэс бодисын адилаар натрийн хлорид нь бидний биед хэд хэдэн төрлийн шаардлагатай үйлчлэлийг үзүүлж байдаг. Наад зах нь гэхэд давс нь бидний булчин болоод мэдрэлийн үйл ажиллагааны хэвийн байдлыг хангахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг юм. Мөн өдөр бүр бэлтгэл хийдэг тамирчид болон фитнессээр хичээллэгчид хөлсөөрөө дамжуулан давсаа алддаг учир үүнийгээ нөхөж байх хэрэгтэй.

Тиймээс давсны хэрэглээгээ ор тас хорьж болохгүй, гэхдээ нөгөө талаас өдөрт 2-3 граммыг хэрэглэхэд л ашиг тусыг нь бүрэн хүртэх боломжтой гэж ойлгож болно. Харин бид өдөрт дунджаар 10-16 грамм давсыг өглөө, өдөр оройн хоолноосоо тогтмол авдаг. Тун эрүүлээр хооллох гэж хичээдэг хүнийх л гэхэд 10 грамм байдаг бол түргэн хоол, чипс, лаазалсан бүтээгдэхүүн тогтмол хэрэглэдэг хүнийх 16 луу дөхнө.

Хаанаас нь эхлэх вэ? 
Бид шууд өдрийн хэрэглээгээ 2-3 грамм болгоход хүндрэлтэй. Тиймээс аажмаар багасгах нь зөв. 6 грамм бол эхлэхэд тун аятайхан цэг юм. Энэ нь ерөнхийдөө 1 цайны халбага давс гэсэн үг. Өөрийнхөө өглөөний, өдрийн, оройн хоолондоо хэрэглэж буй давсны хэмжээг хүнийхээ тоонд хуваарилан тооцоод үз. Өдөр идэж байгаа хоол ч бас дотор нь багтана гэдгийг санаарай. Тооцоолоход хэцүү санагдвал ядаж дараах эрүүл хэвшлийг өөртөө тогтооцгооё:

-Наад зах нь, будаагаа агшаахдаа, сүүтэй цай чанахдаа, гоймон чанахдаа давс хийхээ болиорой.

-Мөн хоолондоо төрөл бүрийн бэлэн амтлагч ашиглахаа боль. Бид амтлагч хийчихээд давхар давс хэрэглэх нь түгээмэл. Гэтэл амтлагч бэлдэцүүд нь өөрөө л гэхэд их хэмжээний давс агуулсан байдаг.

-Лаазалсан бүтээгдэхүүн, чипс, давсалсан самрыг хоригло.

-Ширээний давс руу сунгасан нэг гараа нөгөөгөөрөө цохь. Сайн амтлаад үзвэл давс багатай ч гэсэн дажгүй амттай санагдах болно.

-Давсны оронд хэрэглэж болох зүйлсийг "3 цагаан хорыг юугаар орлуулж болох вэ?”нийтлэлээс уншаад аль болох орлуулан хэрэглээрэй.

Хэрвээ үнэхээр давсаа хасангаа жингээ хаяхаар шийдсэн бол... 
Хэрвээ тийм бол бүтэн долоо хоногийн турш өглөө, өдөр, оройн хоол, зуушныхаа алинд ч давс, давстай бүтээгдэхүүн хэрэглэхгүй байж туршаарай. Өдрийн 2 граммын нормыг орой, өдрийн хоолны аль нэгэн дээрээ нэмэхэд л болно. Давсгүй хоол эхэндээ амнаас унамаар санагдах ч 7 хоногийн дотор л бидний амтлах мэдрэмж чинь дасан зохицож, өөрчлөгдөх чадвартай.

Зөвхөн энэ алхмыг хийснээр долоо хоногийн дотор 1,5 кг хасах боломжтой. Харин үүнийгээ тахианы цээж мах, адууны мах, бифидо тараг, жимс жимсгэнэ, навчит ногоо гэх мэт эслэг өндөртэй, эрүүл гэдэг нь батлагдсан хоолнуудтай хослуулвал илүү үр дүнтэй байх болно.

Давсаа багасгахад дагалдаж ирэх бусад ашиг тусууд
Зөвхөн биедээ тээж яваа илүүдэл жингээ хасахаас гадна давсныхаа хэрэглээг хянаж бууруулснаар ийм олон ашигтай талуудыг амсах болно.

-Зүрх судасны өвчлөлийн магадлал буурна
-Бөөрний ачаалал багасаж, үрэвсэл болон бусад өвчний эрсдэл буурна
-Даралт ихсэхээс хамгаална
-Зүрхний шигдээсээс хамгаална
-Ходоодны хорт хавдрын эрсдэл буурна
-Аливаа хүнсний өөрийнх нь амтыг илүү таашаадаг болно