Улаанбаатар хотын 376 насны "Төрсөн" өдөр өчигдөр тохиов. Мөн 375 жилийн турш "харгис" байсан их хотыг "Найрсаг Улаанбаатар" гэсэн хөтөлбөртэй болгоод нэг жилийн ойтойгоо золгожээ. Хотын дарга Э.Бат-Үүл болоод түүний багийнхан Улаанбаатар гэдэг нэрний өмнө "Найрсаг" гэсэн ганц үг нэмэхэд л аялал, жуулчлалын хөгжилд онцгой чухал нөлөө үзүүлнэ хэмээн тооцсон.

Чухамдаа манай улсын аялал, жуулчлалын салбар хөгжихгүй байгаа гол шалтгааныг тэд найрсаг бус харилцаанаас үүдэлтэй гэж дүгнэсэн. Ийм ч учраас өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд манай саятан хотын удирдлагууд харийнханд найрсаг хандахыг аль байдгаараа хичээв. Тэр дундаа "Үүлэн үст" дарга бүр ч ихээр үлгэрлэлээ. 

Тухайлбал, "Бурхан Халдун" уулын оргил өөд хадаг барин мацаж явсан өвөрмонгол иргэдийг хэсэг залуу өвдөг сөхрүүлсний төлөө хэвлэл мэдээллийнхнийг цуглуулан албан ёсоор уучлалт гуйж, найрсаг хандав. Мөн усыг нь уучихаад ёсыг нь дагалгүй 35 тэрбум төгрөгийн татвараас зайлсхийсэн "Саусгоби сэндс" компанийн удирдлагуудыг хорих ангид хүртэл эргэж очив.

Уг нь 400 орчим жилийн түүх, соёлтой нийслэл Улаанбаатар хоттой тусгаар улсын шүүх гэм буруутай гэж үзэн АНУ-ын иргэн Жастин Капла, Кристобал Дэвид нарт таван жил 10 сар, Филиппиний иргэн Хиларион Кажуком Жуниорт 5.6 жилийн хорих ял ногдуулж, ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр шийдвэрлэсэн байв. Гэтэл хотын эрхэм дарга тухайн үед гадаадын иргэдэд хэтэрхий харгис хандаж байгаа тухай ч гомдоллож байсан удаатай. Энэ үйлдлээ тэрбээр "Сүүлийн үед гаднын иргэний биед халдлаа, амь насыг нь хөнөөлөө. Бүр сүүлдээ татвар төлөөгүй нэрээр ял хүртэл өгч байна. Бид "Найрсаг Улаанбаатар” гэж ярьдаг, Гэтэл бидний хийж байгаа үйлдэл үүний эсрэг байна. Бид хөгжлөө ингэж хойш татаж болохгүй. Тиймээс хотын даргын хувьд Жастин Каплатай уулзъя гэж бодсон” хэмээн тайлбар өгч байв. Энэ бүхнээс цаашлаад хүүдээ хүртэл найрсаг хандаж, гэр хорооллын дахин төлөвлөх ажилд оролцох боломжийг нээж өгсөн тухай ч хэвлэлүүд бор шувуу нисгэдэг. Даанч түүний хүү Б.Чулуудай аавтайгаа адилхан найрсаг байж чадаагүй. Үнэндээ тийм байхыг ч хүсээгүй. Хэрэв хүссэн бол Туркийн "216 Яапи" компанийг хулхидахгүй л байсан юм. Тодруулбал, Трандлайн” Монгол, Туркийн хамтарсан компани болсноос хойш хувьцаа эээмшигч Б.Чулуудай хамтрагч "216 Яапи” компанид мэдэгдэлгүй "Улаанбаатар” банкнаас есөн тэрбум төгрөгийн эээл авсан байдаг. Мөн нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газраас 11 тэрбум төгрөгийн дэд бүтцийн ажлыг авсан тухай хэвлэлүүд мэдээлдэг. Тийм атлаа "Түмэн амгалан” цогцолбор төслийн сурталчилгаа, барилгын зураг төсөл, газар чөлөөлөх ажил төдийгүй төслийг хэрэгжүүлэх байрны зураг, газар шорооны ажил гээд бүгдийг Туркийн компаниар хийлгэчихээд компанийн гүйцэтгэх удирдлагыг Б.Чулуудай хууль зөрчин гартаа авч амжсан. Түүний даварсан энэ байдалд олон улсын Арбитрын шүүх аавтай нь адилхан найрсаг хандаагүй.

Тус шүүхээс гаргасан 47 дугаар шийдвэрээр Монгол Улсын "Грандлайн" ХХК болон Туркийн "216 Яапи” компанийн хооронд байгуулсан хамтран ажиллах гэрээг цуцалсан бөгөөд Туркийн талд "Грандлайн” ХХК-иас 792 мянга 114 ам.доллар гаргуулахаар болсон байдаг. Энэ тухай мэдээллийг дурын цахим хуудсаас хайлт хийгээд хангалтай авч болох юм. Энэ бүхнээс үзэхэд "Найрсаг” гэдэг үгийн утгыг Э.Бат-Үүл дарга харь орны иргэншилтэй л бол хууль зөрчсөн байсан ч хамаагүй уучлалт гуйх ёстой гэж ойлгодог бололтой. Ийм найрсаг атлаа "Үүлэн үст” дарга Н.Алтанхуягийнхаа Засгийн газарт лав найрсаг хандаж чадаагүй нь сонин үзэгдэл шүү... 

Д.Булган