Хөршүүд нь зураг болон овог нэрээ ил гаргахыг хүсээгүй гэдгийг хэлэх нь зүйтэй. Тэд хэлэхдээ "Ийш тийш явах болвол эхнэр хүүхдээ орхиод явахдаа манай хэдийг харж байгаарай гэдэг. Би хотод байгаад наашаа ирэх шөнө тэр явдал болж талийгаач зам тээврийн осолд орсон байна лээ. Уг нь "Манай эхнэр хүүхэд хот явж эмчлүүлэх гэж байна. Таниар хоол унд, өмсөх хувцас дөхүүлүүлнэ шүү гэж ярьсан юм” гэтэл тэр орой нь амиа алдчихлаа.

Сумын хэмжээнд талийгаачийг амиа хорлосон, өндөр уулнаас үсрээд үхчихсэн гээд цуураад байна. Тэр болгоныг тайлбарлаад байж амжихгүй юм. Дэлгүүрээр ороод гарахад л манай сумын хэсгийн төлөөлөгч амиа хорлочихсон  гэнэ ээ гээд байна. Хамгийн гол нь өнөөдөр ард үлдэж байгаа эхнэр нь энд байгаагүйдээ л болж байна.

Хань нь амиа алдчихаад байхад  ард нь үлдэж байгаа хүнд хэцүүхэн сонсогдож, зовооно шүү дээ. Ямар гадаа гараад манай нөхөр тэгээгүй гээд хашгиралтай нь биш. Хүмүүс сайнаар ч ярина, саараар ч ярина. Хүмүүс буяны ажил гээд орж гарахдаа л элдэв юм асуух юм. Мэдээлэл үнэн зөв байх нь л чухал байна. Хамгийн гол нь талийгаачийн нэр төрийг цэвэр авч үлдэж байж үр хүүхдүүдэд нь тус болно.

Х.Бат-Ялалт гэдэг хүн талийгаачийг нас барсанаас хойш "Энэ хэргийг ингээд орхиё” гээд тайлбар хийчихсэн л байна лээ. Өөрөө цагдаагийн алба хаагчийг ажил үүргээ гүйцэтгэж байхад нь буруу зөвийг ялгалгүй, олон нийтэд мэдээлчихээд одоо тэгж болохгүй. Тэр сэжигтэн Дорж гэдэг хүнийг авчраад зодож, нүдсэн юм байхгүй. Суманд авчраад орох орон, байрлах айлыг нь олж өгчихөөд л явсан байсан.

Цагдаагийн алба хаагчид байцааж шалгахаар авчирсан хүнээ хооллож ундалдаг газартай байхгүй яасан юм. Гэтэл талийгаачийнд байцаагдаж байсан хүмүүс амьдрах нь холгүй л байдаг байсан. Одоо цагт зээлгүй айл гэж байхгүй. Ганц хүний цалингаар амьдардаг. Цалингаа буухаар хоол, хүнсээ бэлтгээд байцагдаж байгаа хүмүүсээ  хооллоод л явж байсан.

Өмнөх цагдаа нараас хэзээ ч талийгаач шиг харилцаа, хандлага харагдаж байгаагүй. Хашаандаа волейболын сетик хийсэн байгаа. Манай хүүхдүүд уйдаад байна гээд л байцаагдаж байгаа хүүхдүүдэд зориулж хийж байлаа. Тогоо шиг гэдэстэй эхнэр нь тэдэнд хоол унд гээд л явдаг байсан. "Танайх өөрсдөө идэж уухгүй, авсан ганц хонио хэд хоног иднэ гэж ингээд байдаг юм бэ дээ” гэж хэлж л байсан.

Хүнээс гажууд юмыг талийгаачаас харж байгаагүй. Талийгаач "Би олон хүнтэй найзлаад байдаггүй цомхон байхдаа л амар санагддаг. Танилын хүрээ их байх тусам ажил хийхэд хэцүү болно, гуйлга ихсэнэ” гэдэг байсан. Манай дүүтэй нас ойролцоо. Дүү маань Баянхонгорт байгаа. Дүүгээс минь ялгаа юу байхав, нялх нойтон хүүхдүүдтэй гээд чадлаараа л тусалж дэмждэг байсан. Бага  хүүхэд гэхэд хувийн зан чанарын хувьд өөлөх юмгүй л хүн байсан. 1990 оны л хүүхэд болов уу:

Дуулж хуурдах авъяастай сумын захиргааныхан Бүрэгхангай руу тэмцээнд хүртэл дагуулж явж байсан. Захиргааныхантай тэмцээнд явахдаа эхнэр хүүхдээ манайд үлдээгээд яваад ирсэн. Би аймгийн төв рүү ажилтай явж байгаад эргэж ирэхэд "Дүү нь фейсбүүкээр од болжийно оо” гэж  хэлэхэд "миний дүү эрхий хуруу цуглуулж байна уу” гээд тоглоод өнгөрсөн. Гэтэл тэр Х.Бат-Ялалтын хийсэн бичлэгийг үзсэн хүн болгон шейрлээд "цагдаа ингэлээ” гээд  бөөн юм болсон байна лээ. Хамгийн сүүлд ингэж л уулзсан.

Эднийх нярай хүүхэдтэй байсан учраас сэжигтэн Дорж гэгчийг гэртээ байлгах боломжгүй байсан. Тэрнээс шалгагдаж байгаа хүнээ гэр зуураа байлгах үе зөндөө л байсан. Гэрийнх нь  төмөр хаалга их чимээтэй хүмүүс тогшиход л нялх нь цочино. Тэгээд нярайтай юм чинь  миний дүү "Хаалга зөөлөн тогшино уу гээд биччихэж болно шүү дээ” гэж зөвлөж байлаа. Энд ирээд гурван сар гаруй болоход нь өөрийн гэсэн гэр орон, байртай болохгүй бол ингэж явуулын байх хэцүү юм даа, энэ цагдаагийн ажил гэж л бодож явсан даа, хөөрхий.

А.Эрдэнэбулган: Ажилдаа шударга, хүмүүстэй эерэг зөв харьцдаг залуу байсан