Хойд Солонгосоос ирсэн НЭГ бичиг ба ГУРВАН өөр тайлбар
Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц "дуугарснаас” болж Монголын улс төрд жигтэй үйл явдлууд өрнөж байна. Олон жил хүлээсэн С.Зоригийн хэргийн захиалагчийг илрүүлэхэд Ц.Нямдорж сайд саад болсоор ирсэн. Төрийн өндөр албан тушаал хашиж байгаа хүмүүс нэгнээ сүрдүүлсэн, хэмжээлшгүй их мөнгө зувчуулсан, хүний аминд хүрсэн зэрэг ноцтой мэдээлэл хөвөрсөн ч нөгөөх нь үгүйсгээд өнгөрдөг.
Мөн хил дамнасан хуулийн байгууллагын бичиг цаас нь зурагтаар гарч байх жишээтэй. Энэ бүхний эцэст тагнуулын дарга асан эсвэл УИХ-ын гишүүдийн хэн нь үнэн хэлж байгааг мэдэх хүнгүй боллоо.
Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц "Цензургүй яриа” нэвтрүүлэгт орохдоо УИХ-ын гишүүн Л.Болдоос 300 мянган ам.доллар нэхсэн Хойд Солонгосын Элчин сайдын яамны албан бичгийг цүнхлээд ирэв. Бичгийг Б.Хурц өнгөрсөн зургаадугаар сард АТГ-т хүлээлгэж өгснөө ярьсан. Тэгэхээр тэр бичиг телевизийн нэвтрүүлгийн үеэр ямар ч байсан АТГ-ын байшин дотор байх ёстой аж. Эсвэл Б.Хурц АТГ-ынхнаас гуйгаад ирсэн байж болох. Тэглээ гэхэд Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж Солонгосоос бичиг ирсэн үгүйг мэдээгүй байж таарахгүй.
Тэрээр хуулийн байгууллагынхныг яаж ч нэгжиж, шалгаагаад Солонгосоос ирсэн бичгийн талаар мэдсэн, дуулсан хүн олоогүй гэдгээ хэлээд байсан. Харин "хэргийн эзэн” гэх Л.Болд гишүүн бичиг цаас байтугай Хойд Солонгостой арилжаа наймаа хийгээгүй гэсэн мөртөө залилан хийсэн хүмүүс шийтгэлээ хүртсэн зэрэг хоёр үзүүртэй юм ярьж байгаа юм.
Эндээс харахад ганцхан хуудас бичгийн талаар Тагнуулын байгууллагын дарга байсан хүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, УИХ-ын гишүүн гурвуулаа өөр тайлбар хэлж байгааг юу гэж ойлгох вэ. Мөн хууль журмаараа бол АТГ-т шилжүүлсэн бичиг хэдэн сарын дараа хэн нэгэн хамааралгүй хүний халаасанд явж байгаа нь зүйд нийцэх үү.
Эсвэл Тагнуулын байгууллагын дарга Б.Хурц Хойд Солонгосын Элчин сайдын яамны бичгийг албан журмынх нь дагуу явуулахгүйгээр хэн нэгнийг шантаажлах хэрэгсэл болгон ашигласан болж таарч байна уу. "Томчууд”-ын хэн нь хууль зөрчиж худал ярьж олон нийтийг төөрөгдүүлж, улс орны нэр хүндийг шороотой хутгаж явааг ялгаж салгах вэ. Ядаж АТГ нь Б.Хурцаас бичиг хүлээж авсан, өгсөн, зээлдүүлсэн тэмдэглэлээ гаргаад ирвэл…
Ингээд нэг бичгийн талаарх гурван өөр тайлбарыг хүргэе.
Б.ХУРЦ: СОЛОНГОСЫН ТӨВ ПРОКУРОРООС ӨНГӨРСӨН ЗУРГААДУГААР САРД БИЧИГ ИРСЭН
(Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц "Цензургүй яриа” нэвтрүүлгийн үеэр хэлсэн үг)
-Би баримттай, түүхтэй ярина. Өнөөдөр гэнэт үүссэн асуудал биш. Онгоцны сэлбэг, зэвсгийн наймаатай холбоотой асуудал 2013 онд үүссэн. Намайг АТГ ажиллаж байхад Хойд Солонгосын 3-4 хүн ирж уулзаад Л.Болдоос 300 мянган ам.доллар авч өг гэсэн. Дашдэлэг генерал ч хэлсэн. Тэгээд прокурорын шатанд шийдэгдээгүй замхарсан. 2017 оны зургаадугаар сард Хойд Солонгосын төв прокуророос бичиг ирсэн.
Элчин сайдын яамны хүн надад "Л.Болдоос мөнгө авахад туслаач” гэж хэлээд бичиг өгсөн. Энэ бичгийг ТЕГ-т ямар нэг бүртгэлгүйгээр АТГ-т өнгөрсөн зургаадугаар сард өгсөн. Солонгосын төв прокурорын газраас ирсэн бичигт "Монгол Улсын АТГ-т БНАСАУ-ын төв прокурорын газар … 2010-2015 оны өр авлагатай холбогдуулан холбоотой асуудлаар дараах мэдээллийг хүргүүлж байна.
Манай холбогдох компани болон танай улсын сэлбэгийн компаниас онгоцны сэлбэгийн арилжаа хийх явцад үүссэн 1.5 сая ам.долларын авлагатай холбоотой асуудлыг шийдэх явцад Батлан хамгаалахын сайд байсан Л.Болд 300 мянган ам.доллар залилсан гэх материал байгааг мэдэгдэж байна” гэсэн байгаа.
Ц.НЯМДОРЖ: ХУУЛЬ ХЯНАЛТЫНХНААС СОЛОНГОСООС ИРСЭН БИЧГИЙГ МЭДЭЖ БАЙГАА ХҮН АЛГА
(Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр)
-ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурц УИХ-ын гишүүн Л.Болдтой холбоотой ноцтой мэдээлэл хийх үеэр миний нэрийг дурджээ. Тэр УИХ-ын гишүүн Л.Болдыг Батлан хамгаалах яамны сайд байхдаа Хойд Солонгост зэвсэг зарахыг завдаж, 300 мянган ам.доллар авсан. Түүнийг Хойд Солонгосоос нэхэмжилсэн тухай яриад үүнийг нь Ц.Нямдорж сайд мэднэ гэж хэлсэн. Би яамныхаа мэргэжилтнүүд болж цагдаа, прокурор, тагнуул гээд хууль хяналтынхнаас бичгийн талаар асууж, хайлгалаа. Мэдэж байгаа хүн алга. Бас ийм бичиг ч алга. Миний хувьд Хойд Солонгосоос ийм бичиг ирсэн тухай нэг хоногийн өмнө Б.Хурцаас сонслоо.
УИХ-ын гишүүдийн нэр хүндэд сүүлийн үед маш их халдаж байна. УИХ-ын дарга таныг гишүүдийнхээ нэр хүндийг хамгаалах талаар яаралтай арга хэмжээ авна уу гэж хүсэж байна. Би Б.Хурцын хийсэн мэдээлэлтэй холбоотойгоор цагдаа, прокурорт хандсан. Тусгай хүчний дарга нь УИХ-ын чуулган дээр орж ирээд гурван сая хүний өмнө эмнэлэгт жүжиг тавьж байна.
Л.БОЛД: ЗАЛИЛАН ХИЙСЭН ХҮМҮҮС ШИЙТГЭЛЭЭ ХҮЛЭЭСЭН
(УИХ-ын гишүүн, сэтгүүлчдийн асуултад хариулах үеэр)
-Б.Хурц гэдэг хүнийг дараагийн өндөр албан тушаалдаа томилогдож байхад нь "Таны үед гарч байсан, эхэлж байсан асуудал байна. Үүнийгээ анхаарна шүү” гэж хэлэх үүрэгтэй. Тэгээд тодорхой зүйл ярихаар урдаас "Энэ хүний үед ийм юм болсон” гээд харлуулаад, элдвээр гүтгээд явдаг. Хэрэв би Хойд Солонгост зэвсгийн наймаа хийсэн бол энд сууж байх ёстой юу. Болчимгүй мэдэгдэл хийж байгаагаараа үнэхээр учир дутагдалтай гэдгээ харууллаа.
Хойд Солонгостой холбоотой ямар нэгэн наймааг Батлан хамгаалах яам хийгээгүй. Тухайн үед сайдын ажлаа авахад Монгол болон Оросын компани Батлан хамгаалах яаманд асуудлаа тавьчихсан байсан. "Энэ зүгээр хаягдаад хог болох гэж байгаа. Ямар ч хууль, гэрээ хэлэлцээр зөрчихгүй ОХУ-ын компани буцааж авъя гэж байгаа юм” гэсэн. Хэрэв Оросын талын Батлан хамгаалах яам нь зөвшөөрөх юм бол хэрэгжүүлье гээд 300 мянга орчим ам.долларын гэрээ хийсэн. Тэгээд ОХУ-ын Батлан хамгаалах яамнаас нь зөвшөөрөл ирээгүй.
Харин "Энэ чинь манай улсаар дамжаад өөр улсад борлогдох юм байна” гэсэн зүйл ирсэн. Тэр үед нь би "Ийм асуудал байж болохгүй. Монгол Улс олон улсын гэрээ хэлэлцээрээ ягштал мөрдөнө” гээд наймааг зогсоогоод мөнгө төгрөг буцааж өгөх ажлыг үүрэг өгч хэрэгжүүлсэн. Бидэнд цаанаа Хойд Солонгос байгаа гэж хэлээгүй. Бүх гэрээ хэлэлцээр Монголын компани, Оросын компанид зарна гэдэг байдлаар байсан. Энэ залиланг хийж чадна, болно гэсэн иргэд шүүхийн байгууллага дээр очоод хуулийн дагуу ял шийтгэлээ хүлээгээд өнгөрсөн.
Хойд Солонгосоос ирсэн гэх нэг бичгийн талаарх гурван өөр тайлбар ийм байна. Бичиг тойрсон улс төр цаашаа яаж үргэлжлэх бол...
С.Уянга
Эх сурвалж: Зууны мэдээ сонин
Мөн хил дамнасан хуулийн байгууллагын бичиг цаас нь зурагтаар гарч байх жишээтэй. Энэ бүхний эцэст тагнуулын дарга асан эсвэл УИХ-ын гишүүдийн хэн нь үнэн хэлж байгааг мэдэх хүнгүй боллоо.
Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц "Цензургүй яриа” нэвтрүүлэгт орохдоо УИХ-ын гишүүн Л.Болдоос 300 мянган ам.доллар нэхсэн Хойд Солонгосын Элчин сайдын яамны албан бичгийг цүнхлээд ирэв. Бичгийг Б.Хурц өнгөрсөн зургаадугаар сард АТГ-т хүлээлгэж өгснөө ярьсан. Тэгэхээр тэр бичиг телевизийн нэвтрүүлгийн үеэр ямар ч байсан АТГ-ын байшин дотор байх ёстой аж. Эсвэл Б.Хурц АТГ-ынхнаас гуйгаад ирсэн байж болох. Тэглээ гэхэд Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж Солонгосоос бичиг ирсэн үгүйг мэдээгүй байж таарахгүй.
Тэрээр хуулийн байгууллагынхныг яаж ч нэгжиж, шалгаагаад Солонгосоос ирсэн бичгийн талаар мэдсэн, дуулсан хүн олоогүй гэдгээ хэлээд байсан. Харин "хэргийн эзэн” гэх Л.Болд гишүүн бичиг цаас байтугай Хойд Солонгостой арилжаа наймаа хийгээгүй гэсэн мөртөө залилан хийсэн хүмүүс шийтгэлээ хүртсэн зэрэг хоёр үзүүртэй юм ярьж байгаа юм.
Эндээс харахад ганцхан хуудас бичгийн талаар Тагнуулын байгууллагын дарга байсан хүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, УИХ-ын гишүүн гурвуулаа өөр тайлбар хэлж байгааг юу гэж ойлгох вэ. Мөн хууль журмаараа бол АТГ-т шилжүүлсэн бичиг хэдэн сарын дараа хэн нэгэн хамааралгүй хүний халаасанд явж байгаа нь зүйд нийцэх үү.
Эсвэл Тагнуулын байгууллагын дарга Б.Хурц Хойд Солонгосын Элчин сайдын яамны бичгийг албан журмынх нь дагуу явуулахгүйгээр хэн нэгнийг шантаажлах хэрэгсэл болгон ашигласан болж таарч байна уу. "Томчууд”-ын хэн нь хууль зөрчиж худал ярьж олон нийтийг төөрөгдүүлж, улс орны нэр хүндийг шороотой хутгаж явааг ялгаж салгах вэ. Ядаж АТГ нь Б.Хурцаас бичиг хүлээж авсан, өгсөн, зээлдүүлсэн тэмдэглэлээ гаргаад ирвэл…
Ингээд нэг бичгийн талаарх гурван өөр тайлбарыг хүргэе.
Б.ХУРЦ: СОЛОНГОСЫН ТӨВ ПРОКУРОРООС ӨНГӨРСӨН ЗУРГААДУГААР САРД БИЧИГ ИРСЭН
(Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан, хошууч генерал Б.Хурц "Цензургүй яриа” нэвтрүүлгийн үеэр хэлсэн үг)
-Би баримттай, түүхтэй ярина. Өнөөдөр гэнэт үүссэн асуудал биш. Онгоцны сэлбэг, зэвсгийн наймаатай холбоотой асуудал 2013 онд үүссэн. Намайг АТГ ажиллаж байхад Хойд Солонгосын 3-4 хүн ирж уулзаад Л.Болдоос 300 мянган ам.доллар авч өг гэсэн. Дашдэлэг генерал ч хэлсэн. Тэгээд прокурорын шатанд шийдэгдээгүй замхарсан. 2017 оны зургаадугаар сард Хойд Солонгосын төв прокуророос бичиг ирсэн.
Элчин сайдын яамны хүн надад "Л.Болдоос мөнгө авахад туслаач” гэж хэлээд бичиг өгсөн. Энэ бичгийг ТЕГ-т ямар нэг бүртгэлгүйгээр АТГ-т өнгөрсөн зургаадугаар сард өгсөн. Солонгосын төв прокурорын газраас ирсэн бичигт "Монгол Улсын АТГ-т БНАСАУ-ын төв прокурорын газар … 2010-2015 оны өр авлагатай холбогдуулан холбоотой асуудлаар дараах мэдээллийг хүргүүлж байна.
Манай холбогдох компани болон танай улсын сэлбэгийн компаниас онгоцны сэлбэгийн арилжаа хийх явцад үүссэн 1.5 сая ам.долларын авлагатай холбоотой асуудлыг шийдэх явцад Батлан хамгаалахын сайд байсан Л.Болд 300 мянган ам.доллар залилсан гэх материал байгааг мэдэгдэж байна” гэсэн байгаа.
Ц.НЯМДОРЖ: ХУУЛЬ ХЯНАЛТЫНХНААС СОЛОНГОСООС ИРСЭН БИЧГИЙГ МЭДЭЖ БАЙГАА ХҮН АЛГА
(Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр)
-ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурц УИХ-ын гишүүн Л.Болдтой холбоотой ноцтой мэдээлэл хийх үеэр миний нэрийг дурджээ. Тэр УИХ-ын гишүүн Л.Болдыг Батлан хамгаалах яамны сайд байхдаа Хойд Солонгост зэвсэг зарахыг завдаж, 300 мянган ам.доллар авсан. Түүнийг Хойд Солонгосоос нэхэмжилсэн тухай яриад үүнийг нь Ц.Нямдорж сайд мэднэ гэж хэлсэн. Би яамныхаа мэргэжилтнүүд болж цагдаа, прокурор, тагнуул гээд хууль хяналтынхнаас бичгийн талаар асууж, хайлгалаа. Мэдэж байгаа хүн алга. Бас ийм бичиг ч алга. Миний хувьд Хойд Солонгосоос ийм бичиг ирсэн тухай нэг хоногийн өмнө Б.Хурцаас сонслоо.
УИХ-ын гишүүдийн нэр хүндэд сүүлийн үед маш их халдаж байна. УИХ-ын дарга таныг гишүүдийнхээ нэр хүндийг хамгаалах талаар яаралтай арга хэмжээ авна уу гэж хүсэж байна. Би Б.Хурцын хийсэн мэдээлэлтэй холбоотойгоор цагдаа, прокурорт хандсан. Тусгай хүчний дарга нь УИХ-ын чуулган дээр орж ирээд гурван сая хүний өмнө эмнэлэгт жүжиг тавьж байна.
Л.БОЛД: ЗАЛИЛАН ХИЙСЭН ХҮМҮҮС ШИЙТГЭЛЭЭ ХҮЛЭЭСЭН
(УИХ-ын гишүүн, сэтгүүлчдийн асуултад хариулах үеэр)
-Б.Хурц гэдэг хүнийг дараагийн өндөр албан тушаалдаа томилогдож байхад нь "Таны үед гарч байсан, эхэлж байсан асуудал байна. Үүнийгээ анхаарна шүү” гэж хэлэх үүрэгтэй. Тэгээд тодорхой зүйл ярихаар урдаас "Энэ хүний үед ийм юм болсон” гээд харлуулаад, элдвээр гүтгээд явдаг. Хэрэв би Хойд Солонгост зэвсгийн наймаа хийсэн бол энд сууж байх ёстой юу. Болчимгүй мэдэгдэл хийж байгаагаараа үнэхээр учир дутагдалтай гэдгээ харууллаа.
Хойд Солонгостой холбоотой ямар нэгэн наймааг Батлан хамгаалах яам хийгээгүй. Тухайн үед сайдын ажлаа авахад Монгол болон Оросын компани Батлан хамгаалах яаманд асуудлаа тавьчихсан байсан. "Энэ зүгээр хаягдаад хог болох гэж байгаа. Ямар ч хууль, гэрээ хэлэлцээр зөрчихгүй ОХУ-ын компани буцааж авъя гэж байгаа юм” гэсэн. Хэрэв Оросын талын Батлан хамгаалах яам нь зөвшөөрөх юм бол хэрэгжүүлье гээд 300 мянга орчим ам.долларын гэрээ хийсэн. Тэгээд ОХУ-ын Батлан хамгаалах яамнаас нь зөвшөөрөл ирээгүй.
Харин "Энэ чинь манай улсаар дамжаад өөр улсад борлогдох юм байна” гэсэн зүйл ирсэн. Тэр үед нь би "Ийм асуудал байж болохгүй. Монгол Улс олон улсын гэрээ хэлэлцээрээ ягштал мөрдөнө” гээд наймааг зогсоогоод мөнгө төгрөг буцааж өгөх ажлыг үүрэг өгч хэрэгжүүлсэн. Бидэнд цаанаа Хойд Солонгос байгаа гэж хэлээгүй. Бүх гэрээ хэлэлцээр Монголын компани, Оросын компанид зарна гэдэг байдлаар байсан. Энэ залиланг хийж чадна, болно гэсэн иргэд шүүхийн байгууллага дээр очоод хуулийн дагуу ял шийтгэлээ хүлээгээд өнгөрсөн.
Хойд Солонгосоос ирсэн гэх нэг бичгийн талаарх гурван өөр тайлбар ийм байна. Бичиг тойрсон улс төр цаашаа яаж үргэлжлэх бол...
С.Уянга
Эх сурвалж: Зууны мэдээ сонин
Сэтгэгдэл байхгүй байна.