Өвөрмөц батга, арьсны өөрчлөлт Таны нүүр эсвэл биеийн тань аль нэг хэсэгт батга гарсан уу? Тэрхүү батганы өнгө, дүрсийг нь та ажиглаж байв уу? Та өөрийн болон гэр бүлийн хүмүүсийн арьсыг хянаж байх хэрэгтэй. Эдгэрэхгүй байгаа шарх болон арьсанд өөрчлөлттэй хэсгийг анхаарч мэдснээр халдвар, хорт хавдрын шинж тэмдгүүдийг эрт илрүүлж эмчлэх боломжтой.

Их хурхирч унтдаг болох: Та өөрийнхөө хурхиралтандаа сэрдэг үү? эсвэл таны гэр бүлийн нэг гишүүн бусдыг шөнө сэрээх хүртэл хүчтэй хурхирч байна уу? Тэгвэл ингэж хурхирах нь унтаж байх үед амьсгал тасалдаж байж болзошгүй юм. Нойрон дунд амьсгал тасалдах үед хүн сэрдэг бөгөөд үүнээс болж өдрийн цагаар бие сульдах, даралт ихсэх, зүрхний хэм алдагдах, зүрхний шигдээс үүсэх, тархинд цус харвах гэх мэт аюул дагуулна. Хэрвээ унтаж буй байрлалаа өөрчлөхөд хурхирахаа зогсохгүй бол мэргэжлийн эмч, мэргэжилтэнд хандаж тохирсон оношлогоогоо хийлгээрэй.

Ходоод гэдэс хямрах: Гэдэс хямрах нь ихэвчлэн буруу хооллолттой байх боловч ч зарим үед бүдүүн, шулуун гэдэсний хорт хавдрын шинж байдаг. Хэрвээ танд цустай хүндрэх, огцом жин алдах, чихэлдсэн мэдрэмж авах, хий дүүрэх гэх мэт шинж тэмдэг ажиглагдвал гэдсэнд түгжрэл үүссэн байх магадлалтай. Бүдүүн шулуун гэдэсний хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэх чухал байдаг боловч дурангийн шинжилгээнд орох хүн бүрт хэцүү байдаг. Гэсэн хэдий ч мэргэжлийн эмч, эмнэлгийн мэргэжилтэнд хандах цорын ганц эрт илрүүлэх арга юм.

Маш ихээр цангах: Ус их уух нь эрүүл мэндэд сайн ч, үргэлж цангах нь чихрийн шижин өвчний шинж тэмдэг юм. Чихрийн шижин нь цусан дахь сахарын хэмжээ хэвийннээс хэтэрснээс ам цангах, шингэн алдах зэрэг хам шинжээр илэрдэг. Чихрийн шижин удамшлын байх боломжтой тул гэр бүлийн аль нэг гишүүнчинь чихрийн шижинтэй бол та шинжилгээнд орох шаардлагатай. Ам ихээр цангах нь мөн дотоод цус алдалт болон халдварт өвчний үед ажиглагдаж болно.

Цээжээр хатгуулах: Цээж хэсгээр өвдөх нь зүрхний өвчин эсвэл уушги болон ходоодны хямрал байгааг илтгэж буй юм. Хэсэгчилсэн цээжээр хатгуулах мэдрэмж болон амьсгал давчдах, чичрэх, ханиалгах, дотор муухайрах гэх мэт шинж тэмдэг илэрснээс 1 хоногийн дараа эсвэл 7 хоногийн дараа зүрх нь түр зогсох, ухаан алдах гэх мэт аюул тулгарсан байдаг. Хүмүүсийн 80% нь эдгээр шинж тэмдгийг тоодоггүй байна. Залуу ч гэсэн энэ шинж тэмдгийг тоолгүй орхиж болохгүй.

Хараа муудах: Нас ахих тусам хараа муудах нь хэвийн зүйл боловч нүд харанхуйлах, бүрэлзэх, гэрэлд мэдрэмтгий болох нь нүдний аюултай шинж тэмдэгүүд юм. Нүдний даралтыг хэмжснээр глаукомыг илрүүлэх эсвэл катаракт, чихрийн шижингийн ретинопати, уушгины доройтол зэрэг өвчнийг оношлоход тусална. Холын хараатай холбоотой зовиур нь заримдаа цус харвалт эсвэл тархины хавдрын өсөлттэй холбоотой байдаг.

Тогтмол ядрах: Биеийн хүчний ажил болон нойр муутай байх үед ядрах нь хэвийн үзэгдэл боловч, удаан хугацаанд бие сульдаад байвал яаралтай эмчид үзүүлэх шалтгаан юм шүү. Урт хугацааны ядрах үйл явц нь хорт хавдар, халдварт өвчин, элэг, бөөр, чихрийн шижин, зүрхний хэм алдагдсаны шинж тэмдэг байж болзошгүй. Нойргүйдэл бол сэтгэл гутрал, цус багадалт, бамбайн булчирхайн үрэвслийг бий болгох чухал түлхэц. Тиймээс таныг зорьж уусан өтгөн кофе ч сэргээж чадахгүй байгаа бол яаралтай эмчид хандаарай.