Микеланжелогийн сод 10 бүтээл
XVI зууны эхэн үед Флоренцийн Синьорийн талбайд залуу зураач, барималч Микеланжело Буонарроти (1475-1564) урьд өмнөхөөсөө онцгой нэгэн бүтээл болох Давидын хөшөөгөө сүндэрлүүлсэн юм.
Энэхүү бүтээл нь эртний сонгодог урлагийн түүхэнд үлдсэн алтан хуудас билээ. Үүнээс зургаан жилийн дараа тэрбээр Сикстиний сүмийн таазыг "Адамыг бүтээсэн нь” хэмээх зургаараа чимжээ.
Аугаа зураачийг ердөө 36 настай байхад нь Давидын хөшөө ба "Адамыг бүтээсэн нь” зургийг нь үзсэн тухайн үеийн суутнууд урлаг соёлын түүхэн дэх гайхамшигт сод бүтээл хэмээн хүлээн зөвшөөрч, шагшран гайхацгааж байв.
Микеланжело өөрийн бүтээлүүддээ хамгийн багадаа нэгээс хоёр жил, цаашилбал 30-40 жил зарцуулж байсан нь нөр их хүч хөдөлмөр, зүрх сэтгэлээ зориулж байсныг илтгэнэ.
Түүний амьдралынхаа туршид ур ухаан, авьяас билгээ шингээн байж туурвисан, Сэргэн мандалтын үеийн Италийн бэлгэ тэмдэг болсон сод 10 бүтээлийг танилцуулж байна.
1. Давидын хөшөө, 1501–1504 он
Давид хааныг гайхамшигтай дүрсэлсэн таван метрийн өндөр гантиг хөшөө 1504 оны есдүгээр сард сүндэрлэжээ. Өдгөө эртний түүхт Флоренцийн бэлгэ тэмдэг болсон энэхүү бүтээл нь сэргэн мандалтын үеийн хүн төрөлхтний хөгжлийн оргил болж чадсан юм.
Микеланжелогоос өмнө зураачид Давидыг Голиафтай хийсэн тулаанд ялж буйгаар дүрсэлж байсан бол Буонарроти баатар эрийг тулааны өмнө тайван, нэг зүйлд төвлөрсөн байдалтай зогсож буйгаар дүрсэлж туурвисан нь дэлхий нийтэд илүүтэй алдаршуулжээ.
2. Шатан дээр суугаа Мадонна, 1490–1491 он
1491 онд Микеланжело хүүхэд тэвэрсэн мадоннаг дүрсэлсэн гантиган барельеф (хананаас товойсон хөшөө) бүтээжээ. Тухайн үед тэрбээр ердөө 16 настай, Флоренцийн удирдагч асан Гайхамшигт Лоренцогийн урлагийн сургуулийн сурагч байсан юм.
3. Кентавруудын тулаан, 1492 он
Микеланжелогийн залуу насандаа бүтээсэн бас нэгэн алдарт баримал бол кентавруудтай тулалдаж буй Геркулесийг дүрсэлсэн гантиган барельеф юм. Италийн алдарт зураач, урлаг судлаач Жоржо Вазари (1511-1574) "Үүнийг туршлагатай барималчийнх бус өсвөр насны хүүгийн бүтээл гэдэгт итгэхийн аргагүй юм” хэмээн гайхан шагширч байжээ.
4.Пиета, 1499 он
Микеланжело анхныхаа Пиетаг 1499 онд бүтээсэн юм. Хорвоогоос хальсан Христийг тэврэн гашуудаж буй Гэгээн эх Мариаг дүрсэлсэн нь шүүмжлэгчдийн бичиж тэмдэглэснээр мөн л урлагийн сод бүтээлд тооцогддог. Өдгөө энэхүү хөшөөний хуулбарууд олон сүмд оршдог ажээ.
5. "Мадонна Дони”, 1507 он
Энэхүү бүтээлдээ Микеланжело Ариун гэр бүл болох Гэгээн эх Мариа, хүү Есүс Христ болон хань Гэгээн Иосифын хамт байгаагаар дүрсэлжээ.
6. "Адамыг бүтээсэн нь”, 1511 он
Сикстиний сүмийн таазан дээр зурагдсан зургуудаас хамгийн алдартай нь "Адамыг бүтээсэн нь” хэмээх фреск юм. 1508 онд тэрбээр Ромын Пап II Юлийн хүсэлтээр Сикстиний сүмийн таазыг үеийн үед үлдсэн давтагдашгүй гайхамшигт бүтээлээрээ чимсэн бөгөөд энэхүү ажлаа 1512 он хүртэл дөрвөн жилийн хугацаанд бичиж туурвижээ.
"Адамыг бүтээсэн нь” зурагт сахиусан тэнгэрүүдээр хүрээлүүлсэн бурхан эцэг Адамыг бүтээж буйгаар дүрслэгджээ. Бурханы гар Адамын гарыг шүргэх шахам байгаагаар зурсан нь Адамд амьдралын эрч хүч хайрлаж буйг харуулсан байна.
7. Моисей, 1515 он
Ромын пап II Юлийн бунхныг чимсэн энэхүү 2,35 метрийн өндөртэй гантиган хөшөөг бүтээхийн тулд Микеланжело хоёр жил зарцуулжээ. Бунхан барих захиалга авсан ч тэрбээр олон ажил зэрэгцэж байсны улмаас байнга орхигдуулж байжээ. Ингээд тэрбээр Моисейн хөшөөг барьсан ч захиалагчийн сэтгэлд ер нийцээгүй байна.
8. Медичийн сүм, 1520–1535 он
Медичийн сүмийн дотоод засалд Микеланжело амьдралынхаа 15 жилийг зарцуулсан ч Медичийн гэр бүлийнхний хүссэн үр дүнд хүрч чадаагүй ажээ. Гэлээ ч өдгөө тэрхүү томоохон ажил нь архитектурын бас нэгэн гайхамшиг болон үлдсэн.
9. Лаурентын номын сан, 1524–1559 он
Дэлхий даяар алдартай Итали улсын номын санг Флоренцийн удирдагч асан I Лоренцо Медичийн нэрээр нэрлэжээ. Ромын Пап 1524 онд Микеланжелод номын сан барих захиалга өгч байсан бөгөөд алдарт зураач 35 жил зарцуулсан байна.
10. Сүүлчийн шүүх 1535–1541 он
Микеланжело Сикстиний сүмийн ханан дээр дөрвөн жилийн туршид бичсэн "Сүүлчийн шүүх” хэмээх бүтээлдээ Христийн дахин ирж буй болон хүн төрөлхтөн Христэд шүүгдэж буй тухай дүрсэлжээ. Энэхүү бүтээлээ туурвихын тулд тэрбээр сүмийн таазны зургийг бичсэнээс 25 жилийн дараа Сикстиний сүмд ирсэн байна.
Энэ мэт сонирхолтой мэдээллийг "Дээжис" сэтгүүлийн долдугаар сарын дугаараас уншаарай.