Иргэд хоорондоо зохицож итгэлтэй найдвартай гэсэн найз нөхөд хамаатан садан, ажлын хамт олондоо их бага хэмжээгээр хүүгүй ч хүүтэй ч мөнгө зээлдэг байсан. Харин энэ үйлдлийг хууль бус хэмээн үзэж хуулиар хориглохоор болсон билээ.

Өөрөөр хэлбэл иргэн хоорондоо итгэж зээлүүлдсэн мөнгө нь эргээд иргэн захиргааны хэрэгт холбогдуулах гэмт хэрэгтэн болгож хууль шүүхийн байгууллагаар асуудлыг шийдвэрлүүлдэг хүндрэлтэй асуудал үүсээд удаж байгаа ажээ.

Иргэний хэргийн анхан болон давж заалдах, хяналтын шатны шүүхүүд иргэн хоорондын харилцаанаас үүдсэн мөнгөний маргааныг шийдвэрлэх гэж сүүлийн нэг жил ачаалалаа дийлэхээ больжээ. Тиймээс шүүгч нар ч дээрх хуулийг баталж хэрэгжүүлэх нь зөв. Хууль хэрэгжүүлснээр шүүхийн ачаалала хамаагүй багасна гэж тэд үзсэн байна.

Учир нь өнгөрсөн жил Дээд шүүх иргэдийн хооронд үүссэн мөнгөний маргаантай холбоотой мянга гаруй хэргийг шийдвэрлэж байсан бол өнөө жил буюу өнөөдрийн байдлаар хагас жилийн байдлаар 1000 гаруй хэргийг шийдвэрлэж, өдөрт иргэний хэргийн шүүхээр 20-30 хэрэг ордог ажээ. Ийм байдал нь шүүхийн ачаалалыг нэмсэн аж.

Иргэд хоорондоо мөнгөө зээлж, зээлүүлчихээд эцэстээ нэгнээсээ авч чадахгүй болохоороо шүүхэд нэхэмжлэл гарган хандаж шүүхийн байгууллагаар асуудлаа шийдвэрлүүлдэг тул шүүгч нарын ачаалалыг эрс нэмдэг юм байна. Тиймээс хуулийн зохицуулалтаар иймэрхүү төрлийн хэргийг шийдвэрлэж байх нь зөв гэж үзсэн.

УИХ-аас өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сарын 3-ны өдөр Иргэний хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг баталж, ирэх есдүгээр сарын 1-нээс Эрүүгийн шинэтгэлийн хуулийн хамтаар хэрэгжүүлж эхлэхээр болсон. Тодруулбал, Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлийн хоёр дахь хэсэгт "Мөнгө буюу эд хөрөнгийг зээлдэгчид шилжүүлэн өгснөөр зээлийн гэрээ байгуулагдсанд тооцно”, гурав дахь хэсэгт "Зээлийн гэрээ нь хариу төлбөргүй байна” гэсэн заалтыг нэмэлтээр оруулжээ. Мөн хуулийн 282 дугаар зүйл, 283 дугаар зүйлийн 283.2, 283.3, 283.4 дэх хэсгийг хүчингүй болгож, иргэд хоорондоо хүүтэй мөнгө зээлэхийг хориглосон байгаа юм.

О.Сайхан