Хоногийн бор хоолоо олох ахуйн хэрэгцээндээ захирагдсан гэр бүл манайд олон бий. Гэтэл Шведэд аав ээж болсон шинэ гэр бүлд 480 хоногийн чөлөө олгодог ба 390 хоногт нь цалингийнхаа 80 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн тэтгэмж улсаас нь олгодог. Тэд дээрх хугацааг хүүхдээ сонсоход зориулдаг. Хүүхдээ цахим ертөнцөөс хамгаалах, тэднийг хайраар дүүрэн байлгах, хэрэглээнд нь хяналт тавих эцэг эхчүүдийн ажиллаж хөдөлмөрлөж буй нийгэм нь тэгш сайхан байх учиртай. Гэтэл хүүхэд-эцэг эхийн хамтын хугацааг хязгаарласан, ахуйн хэрэгцээнд нь уясан нийгэмтэй байх нь тэдний харилцааг улам бүр холдуулж, хүүхдийг буруу дадалтай болоход хөшүүрэг болдог. Гэрэл гэгээтэй нийгмээс гэрэл гэгээтэй мэдээлэл цацардаг. Улс ядуу, нийгмийн боловсролын түвшин доогуур бол түүнээс урган гарах мэдээлэл нь сөрөг байх нь ойлгомжтой. Түүнийг ямар ч шүүлтүүргүйгээр хүлээн авагч нь хүүхдүүд юм. Нөгөөтэйгүүр хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд аливаа гэмт хэргийн шинжтэй мэдээллийг хэрхэн олон нийтэд цацах вэ гэдэгт гойд анхаарах хэрэгтэй. Ингэхээр Цахим орчинд түгээгдэж буй аливаа сөрөг мэдээлэл түүний нөлөөллөөс бага болон өсвөр насны хүүхдийг хамгаалах, тэдэнд энэ чиглэлээр шаардагдах мэдээ мэдээлэл, сургалт танин мэдэхүйн зөвлөгөө зөвлөмж өгөх нь нийгэм, хэвлэл мэдээлэл, эцэг эх, сурган хүмүүжүүлэгч нар гэх мэт олон талын үүрэг оролцоотой.

Цахим орчин бол бусдыг даган дуурайх асар том ертөнц. Хэн нэгний тансаг хэрэглээ, чамин ганган эдлэлийг харж, бусдын найз нөхөдтэйгөө наргин баясч буй дүр зургийг харан өөртэйгөө жиших, сэтгэлээр унах, өөртөө итгэлгүй болох сэтгэцийн эмгэгүүд хүүдүүдэд элбэг тохиолдож байгааг эмч мэргэжилтнүүд тогтмол ярьдаг. Бусдаас шалтгаалж амьдрах, тэднийг даган дуурайх, хэрэв тэдэн шиг байж чадахгүй бол өөртөө гутрах амьдралын буруу хэв маягт автах зам мөн л цахим орчинтой холбоотой. Үүнээс сэргийлэх нэг чухал гарц бол хүүхдийг хийх зүйлтэй байлгах, хүсэл сонирхлыг нь олоход туслах юм. Өөрөөр хэлбэл завгүй байлгах билээ. Хүүхэд залуусын сурч мэдэх, хөгжих орчинг тэлэх буюу төрөл бүрийн дугуйлан клубыг эрчимтэй ажиллуулж, хүртээмжтэй хамруулах нь чухал. Хийх зүйлтэй хүн хэзээ ч дэмий зүйлд цагаа үрдэггүй билээ. Сингапурт хүүхдүүд сургуулийн ажлаас гадна сургалт дамжаанд явж, сайн дурын ажил хийн, нийгмийн оролцоогоо нэмэгдүүлдэг. Хүүхдүүд 5-10 жилийн төлөвлөгөөтэй байдаг. Цахим орчинд хэн нэгнийг даган дуурайх, сэтгэлээр унах өвчлөлөөс хамгаалах гол арга бол хүүхдийг хөгжүүлэх явдал юм.

1996 онд анх Монголд интернэт нэвтрэн баяр хөөртэй үйл явдал хэмээн тэмдэглэж байжээ. Ердөө 20 гаруй жилийн хугацаанд интернэт хэрэглээ бидний хэрэгцээнээс давж, үр хүүдүүд минь цахим орчинд хяналтаа алдан, амьдралын баяр баясгалангаа цэцэг шиг насандаа алдаж байна гэдэг гунигтай. Цагаахан, гэгээхэн үр тань цахим амьдралд яаж явааг та нар минь нэг хараач. Зэмлэж буруутгахаасаа өмнө зүрхэндээ наан тэврээч, нүд рүү нь харж инээгээд өнөөдөр юу хийснийг нь сонирхооч. Хэчнээн их хайртайгаа хэлээд, бахархаж явдгаа ч яриач. Хамтдаа шатар тоглож, хөхрөлдөн хөөцөлдөн наадаач. Цахим ертөнцөд биш, энгийн даруу энэ амьдралдаа….